هزینه ساخت اتاق فرار و درآمد آن در سال 1403

توی این متن می‌خوایم حسابی ذهنتون رو قلقلک بدیم تا به این مورد فکر کنید! خدا رو چه دیدید، شاید این مقاله اون‌قدری روی خودتون و مسیر زندگیتون تاثیر بگذاره که زندگیتون به دو قسمت قبل و بعد از خوندن این مطلب تقسیم بشه! اگه شما هم حداقل یه بار به زدن اتاق فرار فکر کردید ولی به‌خاطر اینکه شناخت کاملی از این وادی نداشتید، بی‌خیال شدید، خوندن این متن رو از دست ندید. شما باید دقیقا بدونید که، هزینه ساخت اتاق فرار چقدره و بعدتر چقدر می‌تونید از این کار درآمد داشته باشید؟ اگه می‌خواین جواب سوال‌هاتون رو بدونید پس پا‌به‌پای ما تا انتهای مقاله بیاین.

شغل جدید؛ گزینه‌ای که بعضی وقت‌ها مجبورید بهش فکر کنید!

هر چی بزرگتر می‌شیم عوض شدن زمونه بیشتر برامون معنی پیدا می‌کنه، می‌فهمیم که شکل‌وشمایل همه‌چیز در حال تغییره. این تغییر توی گذر زمان، همۀ ابعاد زندگی افراد رو دربرمی‌گیره؛ شغل آدم‌ها هم موردیه که نمی‌شه از این قاعده استثناش کرد. بعضی وقت‌ها، بعضی پیشه‌ها هستن که با گذر زمان خواهانشون رو از دست می‌دن مثل حلاج‌ها یا چینی‌بندزن‌ها که دیگه کمتر کسی احتیاجش بهشون میفته. البته برعکسش هم صادقه و الان یه‌سری شغل‌هایی هستن که تا همین ده سال پیش اصلا وجود نداشتن و به‌اقتضای زمونه شکل گرفتن. یکی از همین کارها، موقعیت‌های شغلی جدیدی هست که با به وجود آمدن اتاق فرار (Escaperoom) برای اولین بار تو کشور ما ایجاد شدن.

البته برای خیلی‌ها هم پیش میاد که به‌خاطر ناراضی بودن از کار فعلیشون (چه از نظر مالی چه غیرمالی) مجبورن که به یه شغل جدید فکر کنن. ذات انسان میل به پیشرفت داره، دوست داره همیشه کاری رو بکنه که بتونه درآمد بیشتری ازش به‌ دست بیاره. ازطرف‌دیگه باید این نکته رو هم در نظر داشت که نمی‌شه بی‌گُدار به آب زد و باید قبل از شروع، همه‌چیزش رو دقیق حساب کرد. اینکه طرف بدونه مسیر جدیدی که می‌خواد توش قدم بگذاره چه خطرات و ویژگی‌هایی داره، امتیاز بزرگی محسوب می‌شه. این عامل جدای از امتیاز بزرگ بودن، باعث می‌شه که احتمال شکستش توی اون کار هم کم و به‌طبع درصد موفقیتش بیشتر بشه.

اتاق فرار؛ شغلی با رنگ‌وروی تفریح!

تقریبا اون‌قدری از تولد اتاق فرار توی کشور ما گذشته که همه باهاش آشنا باشن. حتی خیلی از شماهایی که دارید این متن رو می‌خونید، خودتون یه پلیر حرفه‌ای هستید و دیگه اطلاعاتتون توی این زمینه به‌حدی رسیده که بتونید یه اتاق فرار رو از جهات مختلف تحلیل و بررسی کنید. خیلی از پلیرها بعد از تموم شدن بازی به این فکر می‌کنن که چطوری می‌تونن توی این وادی ورود کنن و اتاق فرار خودشون رو بزنن؟ اصلا برای اینکه بخوان یه اسکیپ روم رو راه بندازن باید چقدر سرمایۀ اولیه داشته باشن؟ هزینه‌های (ثابت و جاری) اتاق فرار زدن چقدره؟ اون مقدار پول، خرج چه‌چیزهایی می‌شه؟ باید برای راه‌اندای اتاق فرار به چه‌چیزهایی فکر کنن؟ بعد چند ‌وقت می‌تونن سرمایۀ اولیه‌شون رو دوباره به‌دست بیارن؟ اصلا این کار سوددهی داره یا نه؟ و خیلی سوال‌های دیگه.

بخش اول: هزینه های ساخت اتاق فرار

قدیمی‌ها یه ضرب‌المثل خوب این‌جور وقت‌ها داشتن که می‌گفت: «گز نکرده پاره نکن.» ازاونجایی‌که قدیمی‌ها همۀ حرف‌هاشون روی حساب‌‌‌کتاب و البته درست بوده پس می‌تونیم به این مَثَل استناد کنیم. طبق عقیدۀ قدیمی‌ها هیچ‌ کاری رو نمی‌شه و نباید بدون ‌برنامه‌ریزی و محاسبۀ هزینه‌فایده (دخل و خرج) شروع کرد. نداشتن اطلاعات و شناخت کافی نسبت به یه کار جدید، باعث می‌شه که هزینۀ بیشتری براش پرداخت کنیم. البته این نکته هم باید گفت که همیشه پرداخت هزینه‌ها، نقدی و مادی نیست و بعضی وقت‌ها بهایی که پرداخت می‌شه، عمر (زمان) یا چیزهای باارزش‌ دیگه‌ای هست. زدن اتاق فرار از اون دسته کارهای خاصیه که مثل بازی کردنش، خیلی هیجان‌انگیزه ولی ازطرف‌دیگه چالش‌های زیادی هم داره. بگذارید دوباره سَری بزنیم به فرهنگ محاوره‌ای قدیمی‌ها که برای این‌جور وقت‌ها هم ضرب‌المثل «هر که طاووس خواهد، جور هندوستان کشد» داشتند.

با یه تماس، کار رو به کاردان بسپر:

مشاوره و طراحی اتاق فرار حرفه‌ای با اسکیپ زوم (ایده تا اجرا)

درسته که راه «اتاق ‌فرار زدن» توی کشور ما هموار نیست و چاله‌چوله زیاد داره ولی ازطرف‌دیگه خیلی سودآوره و می‌ارزه که دردسرهاش رو به‌ جون خرید. باید به این نکته هم توجه داشت که نمی‌شه توی این مسیر، همه‌چیز رو خیلی ساده و آسون فرض کرد و پیش رفت. حتما باید با کسانی‌ که توی این وادی ریش‌سفید محسوب می‌شن و تجربۀ بالایی دارن، مشورت کرد. هم‌اندیشی و صحبت با مجموعه‌دارهای قدیمی یا پلیرهای باسابقه می‌تونه خیلی توی حساب‌شده گام برداشتن توی این وادی بهتون کمک کنه. ما توی ادامۀ این متن می‌خوایم شما رو بیشتر با ریزجزئیات هزینه و درآمد زدن اتاق فرار، آشنا کنیم. این نکته رو هم باید خدمتتون عرض کنیم که قیمت‌های گفته شده توی این مقاله حدودی و به واحد «میلیون تومان» هست. اگه می‌خواین این ارقام رو برای تاسیس اتاق فرار ملاک قرار بدید، باید نرخ تورم سالیانه رو هم در نظر داشته باشید.

اگه قصد دارید انجام این کار (پروسۀ زدن اتاق فرار) رو به فرد دیگه‌ای واگذار (برون‌سپاری) کنید، باید برخی نکات یادتون باشه. مثلا تیم حرفه‌ای که وظیفۀ طراحی و اجرای یه بازی اتاق فرار رو داشته باشه، باید بتونه قبل از شروع هر مرحله، همۀ هزینه‌های اون رو به‌صورت نمونه‌ای و دقیق به کارفرمای خودش اعلام کنه. ازطرف‌دیگه این هم در نظر داشته باشید که هزینۀ اتاق فرار زدن به دو دستۀ هزینه‌های اولیه (ثابت) و هزینه‌های روتین (جاری) تقسیم می‌شه.

گذراندن دورۀ آموزشی و گرفتن مجوز

اولین قدم برای زدن اتاق فرار، گرفتن مجوز (پروانه) فعالیته از وزارت ورزش و جوانان. این مرحله اگه طی نشه یا ناقص انجام بشه، افراد نمی‌تونن، بازیشون رو برای سانس‌گیری روی سایت‌ رزرو بازی اتاق فرار (EscapeZoom) قرار بِدن. این امکان هم وجود داره که چون بازیِ بدون مجوز، زیرزمینی به حساب میاد، محل اجرای بازی از طرف سازمان اماکن پلمپ بشه. معمولا صِرف گرفتن خود مجوز فعالیت اتاق فرار، هزینۀ خاصی نداره. این نکته رو باید در نظر داشت که توی بیشتر شهرهای ایران پیش‌نیاز گرفتن مجوز، یه سری دوره‌هایی هست که هزینۀ مجموع اون‌ها رقمی حدود 4 میلیون تومان می‌شه.

طراحی سناریو، معما و دکور بازی

از گام‌های ابتدایی راه‌اندازی اتاق فرار، انتخاب ژانر و تم بازیه که کار خاصی هم نداره و خود مجموعه‌دار می‌تونه از بین ژانر و سبک‌های مختلف بازی که وجود داره، یکی رو انتخاب کنه. مثلا تصمیم بگیره که اتاق فرارش توی ژانر ترسناک و با تم روح و جن باشه. گام بعدی، طراحی سناریو، معما و دکور اتاق فراره که کار سخت و حساسی هست و تاثیر مستقیمی روی پرطرف‌دار شدن یه اسکیپ روم داره. توی این مرحله، فرد طراح بازی (گیم دیزاین) علاوه‌بر موارد گفته‌شده باید روند بازی [خطی یا اپن‌مپ]، گیم‌پلی، نحوۀ چینش اتاق‌ها توی مپ، راه ورود و خروج به هر اتاق، لباس و گریم اکتورها [حتی کاستوم بودن یا نبودنشان]، نوع و نحوۀ اکت‌های بازی رو هم طراحی و مشخص کنه.

کسی‌ که می‌خواد این کار رو انجام بده باید تجربۀ بازی زیادی داشته و اتاق فرارهای ایرانی و خارجی رو از قبل امتحان کرده باشه. این فرد باید جهت‌گیری ذهنی و علاقۀ پلیرها رو بدونه تا یه داستان خوب و باور‌پذیر رو طراحی کنه. اگه طراح بازی مهارت داستان‌سرایی نداشته باشه، بازی بیشتر از اونی که شبیه اتاق فرار بشه، شبیه تونل وحشت یا هانت هاوس می‌شه. یکی از ویژگی‌های برجستۀ فرد برای انجام این مرحله، داشتن قوۀ تخیل عالی و تصویرسازی ذهنی بالاست. به‌این‌ترتیب می‌تونه سناریو رو با همه‌ی جزئیاتش به‌طور کامل، قابل‌پذیرش، بی‌ایراد، بدون ‌خلا و نقطۀ تاریک دربیاره.

طراح اتاق فرار باید معماها و دکور بازی رو هم طبق سناریو و هم‌راستا با داستان بازی طراحی کنه تا پلیر حین انجام بازی از فضای ذهنی خودش خارج نشه و برعکس، اون اتاق فرار براش از نظر ذهنی و جسمی درگیرکننده باشه. این فرد باید طبق درجه سختی اون اسکیپ روم، سطح معما، تعداد معماهای هر اتاق، نوع سرنخ، چگونگی هینت‌های بازی، مطابقتش با داستان، ژانر و تم بازی، نوع قفل‌ها، چیدمان و محل قرارگیری چالش‌ها، فاصلۀ زمانی بین اون‌ها و… رو تعیین کنه. هوشمندانه رفتار کردن توی این مورد می‌تونه سطح لذت و هیجان بازی رو برای پلیر بالا ببره. 

سطح و توقع پلیرهای ایرانی توی سال‌های اخیر که اتاق فرار خیلی رواج پیدا کرده، بیشتر از انتظار بالا رفته. اون‌ها دیگه از داستان‌های نخ‌نما و تکراری لذت نمی‌برن و شدیدا دنبال تجربه‌های جدید و نو هستن. اگه مجموعه‌دار ژانر و سبک بازیش رو درست انتخاب کنه و این‌قدر تجربه داشته باشه که بتونه براش یه سناریوی جذاب بنویسه، می‌تونه هزینۀ این مرحله رو به ‌سود خودش ذخیره کنه. پیشنهادی که می‌تونیم برای این کار به مجموعه‌دارها بدیم اینه که به صفحۀ بازی‌های اتاق فرار اسکیپ زوم برن و با کمک فیلتر «پرفروش‌ترین‌ها»، از ژانر، تم و سناریوی پرطرف‌دارترین اسکیپ‌روم‌های ایران مطلع بشن. این‌طوری می‌تونن بفهمن که پلیرها توی این برهه از زمان، بیشتر از چه نوع بازی‌هایی خوششون میاد و با همون فرمون برای بازی خودشون پیش برن.

این نکته رو هم باید مد نظر داشت که اگر فرد توی این زمینه صاحب‌امتیاز نیست، بهتره برای سپردن کار به کاردان، لحظه‌ای شک نکنه. هزینه‌ای که برای مشاوره با فرد متخصص توی این زمینه پرداخت می‌شه، به‌نوعی سرمایه‌گذاری برای بازی به حساب میاد و بعدا با رضایت بالای پلیرها سود چند‌برابر به‌ صاحب بازی برمی‌گرده. برای طراحی داستان، معما و دکور مناسب برای اتاق فرار نمی‌شه رقم دقیقی تعیین کرد و این مورد تا حد زیادی به مهارت‌های فرد انتخابی شما بستگی داره. اینکه مشاورتون توی این زمینه چقدر تجربۀ اتاق فرار داره؟ قوۀ تخیلش چقدر قوی هست؟ چقدر نیازها و علایق روز پلیرها رو می‌شناسه؟ چقدر رزومه پرباری داره توی این زمینه؟ همه‌ و ‌همه روی تعیین دستمزد اون فرد تاثیرگذاره. ازاونجایی‌که شما توی مقام بررسی و تصمیم‌گیری هستید، می‌تونیم رقم حدودی 30 میلیون تومان رو برای این مرحله در نظر بگیرین.

ساخت و پیاده‌سازی دکور

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های اتاق فرار که باید به‌غایت روش حساس بود، ساخت دکوره. دکور مپ بازی باید جوری باشه که پلیرها زمان اجرای سانس، توی اون فضا بازی نکنن، زندگی کنن! دکور بازی باید جوری باشه که بازیکن‌ها واقعا باور کنن از درگاه زمان گذشتن و وارد دنیای جدیدی شدن. توی این مرحله هم هرچقدر هزینه بشه، به‌نوعی برچسب سرمایه‌گذاری روش زده می‌شه. دکوری که خوب و درست اجرا شده باشه باعث لذت بیشتر پلیر و در نهایت سانس‌های بیشتر و افزایش درآمد اون اتاق فرار می‌شه. بعضی‌ها معتقدن که دکور بازی اتاق فرار رو می‌شه به دکور صحنۀ تئاتر شبیه دونست؛ دکور خوبی که روی جزئیات کار کرده باشه لذت تماشاچی رو بیشتر می‌کنه. سازندۀ دکور، باید تجربۀ بازی زیادی داشته باشه تا ذائقۀ جامعۀ هدف رو کاملا بشناسه و خروجی کارش قابل ‌قبول از آب دربیاد.

ازاونجایی‌که معمولا بازی‌های اتاق فرار با سروصداهای پیش‌بینی‌نشده گِره خورده، حتما باید قبل از مرحلۀ اجرایی دکور، تمام فضا با عایق‌های استاندارد صدا، اکوستیک بشه. این اتفاق اگه به‌درستی نیفته، احتمال اعتراض همسایه‌ها رو توی آیندۀ نزدیک زیاد می‌کنه و حتی شاید کار به پلمپ بازی هم بکشه. درحال‌حاضر برای حذف سروصدا، وسایل و ابزار [قدیمی و جدید] زیادی وجود داره که می‌شه با توجه به بودجۀ‌ موجود، یکی از گزینه‌های روی میز رو برای خفه کردن صدا انتخاب کرد. برای این منظور شما می‌تونید از گزینه‌هایی مثل پنل‌های پشم سنگ، شونۀ تخم‌مرغ، فوم‌های الاستومری، فوم پلی‌اتیلن، نمد ریباند فلکسی، فلکسی‌وود یا ام‌دی‌پلاس‌ها استفاده کنید.

ازجمله ویژگی‌های افرادی که کار اجرای دکور رو انجام می‌دن، شناخت و آشنایی با روان‌شناسی رنگ‌هاست. گروه اجرایی باید بدونن با توجه به سناریو و اتفاقاتی که توی اون فضا و اتاق میفته، دیوار، سقف و کف مپ بازی با چه رنگی پوشش بشه. به‌طور مثال اون‌ها باید بدونن که بازی‌های هیجانی باید سرشار از رنگ‌های گرم و انرژی‌زا باشه و رنگ سیاه با توجه به کم کردن وسعت دید گزینۀ مناسبی برای بازی‌های ترسناکه.

باید به این مورد هم توجه داشت که پیاده‌سازی و ساخت دکور یه پروسۀ زمان‌بره و دست‌کم یه ماه طول می‌کشه. طبیعتا توی این مدت که مراحل ساخت دکور داره طی می‌شه، امکان اجرای سانس برای بازی وجود نداره و باید هزینۀ اجارۀ فضا توی این مدت رو از جیب داد. ازاونجایی‌که زمان ساخت دکور خودش جزو لیست هزینه‌ها محسوب می‌شه و کار سختیه، توصیه می‌کنیم قرارداد اجارۀ محل بازی «به‌ شرط تمدید» یا «دو‌ساله» بسته بشه. این‌جوری صاحب بازی مجبور نیست سرسال دکور و دیوارکشی‌ها رو خراب کنه و دوباره توی یه جای جدید اون‌ها رو بسازه. تجربه نشون داده که برای ساخت دکور بهتره از متریال درجه‌یک استفاده بشه تا بعدا هزینۀ بازسازی و تعمیرات کمتری رو روی دست مجموعه‌دار بگذاره. ناگفته نمونه که معمولا هرچقدر مپ بازی بزرگتر باشه هزینۀ ساخت دکور اتاق فرار هم به همون میزان بیشتر می‌شه ولی باز این مورد هم جزو خوبی‌های بازی به ‌حساب میاد و باعث افزایش جذابیت و در نهایت کسب درآمد بیشتر توی آیندۀ نزدیک می‌شه.

دکور اسکیپ روم یکی از زیرشاخه‌های فضاسازی بازی محسوب می‌شه که صفر تا صدش چند تا مرحله داره:

• طراحی: توی این مرحله بعد از چیدمان شماتیک (طرح‌واره) اتاق و فضاها باید دربارۀ شکل ظاهری، نوع وسایل تزئینی اتاق، رنگ دیوارها، جنس مصالح، نوع وسایل و… با دقت به همۀ جزئیات و احتمالات، تصمیم‌گیری بشه. گفتنیه که این کار توی گام قبلی (گام دوم) صورت می‌گیره.
• تهیۀ مصالح و لوازم: توی این مرحله لوازم، وسایل و مصالحی که مورد نیاز هست رو باید تهیه کرد.
• زیرسازی: توی این مرحله باید کلیت مپ بازی آمادۀ قرارگیری لایۀ رویین دکور بشه. تصمیم‌گیری دربارۀ وسایل سرمایشی و گرمایشی و اکوستیک کردن محیط هم توی این وهله می‌گُنجه.
• اجرای دکور: توی مرحلۀ پایانی با توجه به آیتم‌های پیشین، تمام نکاتی که برای مپ بازی به‌صورت ذهنی فرض شده، جامۀ عمل به تن می‌کنه. این مرحله با انجام پله‌‌گونۀ دیوارچینی اتاق‌ها، ساخت و تکمیل جزئیات، رنگ‌آمیزی فضای بازی، چیدمان وسایل دکوراتیک بازی و… به ‌اتمام می‌رسه.

هزینۀ ساخت دکور رو نمی‌شه دقیق پیش‌بینی و محاسبه کرد چون که به حساسیت، ریزبینی و انتظار صاحب بازی از کیفیت کار خیلی بستگی داره. اگر بخوایم یه رقم میانگینی رو برای برآورد اولیه اعلام کنیم باید بگیم که پیاده‌سازی دکور بازی حدودا 350 میلیون تومان خرج برمی‌داره. مجموعه‌دار به ‌مرور زمان باید این رقم رو از درآمدی جبران کنه که بعدا به ‌دست میاره.

تعمیرات دکور و تجهیزات

معمولا پلیرها توی لحظات هیجانی بازی به‌طور ناخودآگاه یه سری رفتارهای عجیب و ازپیش‌تعیین‌نشده‌ای از خودشون بروز می‌دن که گاهی موجب آسیب دیدن دکور و تجهیزات بازی می‌شه. این اتفاق توی بازی‌هایی با ژانر ترسناک، هیجانی و اسلشری پررنگ‌تره. جدای از این عامل، کلا ماهیت اتاق فرار جوریه که به مرور زمان دکور و وسائل بازی به‌خاطر استفادۀ زیاد آسیب می‌بینه و نیاز به بازسازی پیدا می‌کنه. این تعمیرات و به‌سازی می‌تونه شامل زیرساخت‌های دکور بازی، سیم‌کشی‌های برق، وسایل دکوری، تجهیزات نور و صدا، دوربین‌های مدار بسته، قفل‌های بازی، وسایل پیاده‌سازی معما، لباس اکتورها و… بشه.

مجموعه‌دارها باید حواسشون باشه که استفاده از مواد اولیۀ مقاوم و باکیفیت و متریال درجه‌یک [که طبیعتا گرون‌تر هم براشون تموم می‌شه] یه‌جورهایی سرمایه‌گذاری محسوب می‌شه. این امر توی درازمدت باعث صرفه‌جویی توی وقت، انرژی و هزینۀ صاحب بازی می‌شه و هزینۀ بازسازی و تعمیرات رو کاهش می‌ده. برای این ردیف از هزینه‌ها هم نمی‌شه آمار دقیق اعلام کرد و یه‌جورهایی بستگی به وسعت تخریب و استهلاک بازی داره. توی این مرحله می‌شه رقم حدودی 20درصدِ هزینۀ ساخت دکور رو برای تعمیرات سالانه، در نظر گرفت.

ساخت و پیاده‌سازی معماها و قفل‌ها

یکی از سخت‌ترین مراحل افتتاح اتاق فرار، ساخت معماست. معماهای بازی نباید جوری باشه که پلیر رو از جَو و فضای ذهنی بازی بیرون بیاره. لازمه که معما و چالش‌‌های طراحی شده برای بازی اسکیپ روم، با سناریو، نوع فضا، دکور بازی و… هم‌خوانی داشته باشه و اصطلاحا به تَنش زار نزنه. برای این کار هم [مثل مراحل قبلی]، باتجربه بودن فردی که وظیفۀ پیاده‌سازی معماها و قرار دادن سرنخ‌ها توی بازی رو داره، خیلی مهمه. سازندۀ معما باید با خلاقیت زیاد کدرمزها رو طبق یه قاعدۀ مشخص توی مپ بازی پخش کنه و حواسش هم به هیجان یا ترس جاری حین بازی باشه. معمولا هر بازی بین هشت تا سیزده‌ معما داره ولی این قاعدۀ کلی نیست و بازی‌هایی هم بودن که حتی شصت تا معما داشتن (مثل بازی اتاق فرار شبیخون). هرچقدر تعداد معماها بیشتر باشه علاوه بر اینکه هیجان و فراز‌و‌فرود بازی رو بیشتر می‌کنه، هزینۀ طراحی و اجراش هم به‌تبع بیشتر می‌شه.

 رقمی که برای خرید قفل‌های اتاق فرار (کلیدی، عددی، جهتی، گاوصندوقی، پترنی، حروفی، رنگی، داوینچی، مغناطیسی و دیجیتال) پرداخت می‌شه هم توی این ردیف از هزینه‌ها به حساب میاد. بعضی از اتاق‌ها به‌جای استفاده از قفل‌های معمولی از قفل‌های مکانیکی استفاده می‌کنن که طبیعتا ساخت و پیاده‌سازی اون‌ها هزینۀ بیشتری رو روی دست مجموعه‌دار می‌گذاره ولی ازطرف‌دیگه جذابیت بازی رو هم زیادتر می‌کنه. وسایلی که سرنخ‌ها تو قالب اون‌ها قرار می‌گیرن هم به‌نوعی جزو دکور بازی محسوب می‌شن و توی این مرحله محسوب نمی‌شن. قاعدتا برای این مرحله هم نمی‌شه یه رقم دقیق و مشخص اعلام کرد و هزینه، با توجه به میزان مهارت فردِ مجری معما، متغیره. اگه بخوایم برای برآورد حدودی هزینه‌ها، عددی رو به‌خاطر طراحی و اجرای معماهای بازی بهتون اعلام کنیم، عدد 40 میلیون تومان رقم درخوریه.

تهیه لباس و وسایل گریم

طبیعتا اکتورهای بازی باید پوشش و گریم متناسب با نقششون توی سناریو داشته باشن تا به‌این‌ترتیب باورپذیری داستان توسط پلیرها بیشتر بشه. گفتنیه که هرچقدر به اجرای درست این مرحله دقت و تمرکز بیشتری بشه به همون نسبت پذیرش سناریو توسط بازیکن راحت‌تر می‌شه و عمق لذتش هم زیادتر. طراح بازی توی مرحلۀ دوم باید تصمیم گرفته باشه که می‌خواد اکتورها توی بازی ماسک داشته باشن یا گریم و یا حتی ترکیبی از جفتشون [بعضی‌هاشون با ماسک بعضی‌هاشون با گریم]. بعضی از مجموعه‌دارها توی این قضیه خیلی به خودشون آسون می‌گیرن و سروتَه این کار رو با یه شنل سیاه هم میارن. برعکس بعضی از اتاق فرارهای دیگه برای اینکه خیلی حساس هستن روی کار، لباس خاص [مثلا کاستوم با توجه به سناریو] در نظر می‌گیرن یا ماسک‌های به‌خصوصی رو با هزینۀ خیلی بیشتر از سایت آمازون‌ سفارش می‌دن. به‌جرئت می‌تونیم بگیم که توی این گزینه هم این صاحبان اتاق فرار کار اشتباهی انجام نمی‌دن و این‌طوری دارن روی اسکیپ رومشون سرمایه‌گذاری می‌کنن و نگاهشون به‌جای حال، به آینده است.

تهیۀ وسایل گریم جزء هزینه‌های جاری و روتین بازی محسوب می‌شه ولی چیزهایی مثل لباس یا لنز که معمولا طول‌عمر بیشتری دارن توی لیست هزینه‌های اولیه به حساب میان. برای اینکه بتونید توی این مرحله یه رقم برای تخمین زدن داشته باشید، مبلغ 30 میلیون تومان عدد معقولی به نظر می‌رسه برای لحاظ کردن [با احتساب هزینۀ حدودی شارژ لوازم گریم].

نورپردازی و جلوه‌های صوتی

ازجمله ابزارهای فضاسازی اتاق فرار، نورپردازی [جلوه‌های بصری یا همون دیداری] و موسیقی [جلوه‌های صوتی یا همون شنیداری] بازیه که تاثیر زیادی روی باورپذیری و عمق‌دهی به پذیرش داستان و سناریو توسط پلیر داره. نور و صدا ابزارهای به‌القوه خوبی هستن که می‌شه به کمک اون‌ها بازیکن رو توی جَو و اتمسفر بازی غرق کرد و حس یه تجربۀ واقعی از بازی بهش داد. بازی‌ساز باید توی انتخاب سبک نورپردازی و جلوه‌های صوتی بازی خیلی دقت کنه چون یه‌جورهایی مثل راه رفتن روی لبۀ تیغ می‌مونه. اگه اشتباه یا خطای محاسباتی توی این مرحله رخ بده چون دقیقا توی معرض دید پلیرهاست، حس بازی رو ازشون می‌گیره و جبرانش دیگه خیلی سخت می‌شه.

بازی‌ساز باید دقیقا بسنجه که نور اتاق‌ها باید چه مقدار باشه؟ چه منبع نوری و به چه تعدادی نیازه؟ رنگ نورها باید به چه صورتی باشه؟ از ویژگی نور برای حل معما به‌عنوان سرنخ استفاده بشه یا نه؟ توی هر مرحله از بازی چه آهنگی پخش بشه؟ موسیقی بازی اختصاصا جهت بازی سفارش‌دهی بشه یا نه از موسیقی‌های آماده استفاده بشه؟ تُن پخش صدا چه مقدار باشه؟ توی هر اتاق چه تعداد و چه بلندگویی نیازه؟ آمپلی‌فایر و باند خروجی صدا چه برندی داشته باشه؟

مشخص کردن دقیق هزینه برای این بخش، کار سختیه چون رقم نهایی به عوامل زیادی بستگی داره و نسبت به اون‌ها متغیره. طبیعتا هرچقدر که مپ بازی بزرگ‌تر باشه، هزینۀ پیاده‌سازی صحنه‌های تصویری و صوتی مدنظر صاحب بازی سخت‌تر و به‌تبع گران‌تر می‌شه [به‌ویژه در بحث سیم‌کشی]. شما اگه بخواین موسیقی بازیتون به‌طور ویژه و سفارشی ساخته بشه یا بازیتون نوازندۀ زنده داشته باشه طبیعتا هزینه‌تون بیشتر می‌شه. کیفیت، جنس، برند و گارانتی تجهیزات ازجمله عوامل تاثیرگذار روی قیمت نهایی این قسمت به حساب میان. گفتنیه که شما برای مدیریت بهتر بازی به یه کامپیوتر یا لپ‌تاپ هم احتیاج دارید که برای استفادۀ خاصی که ازش برای پخش موسیقی می‌شه، توی این قسمت میاریمش. ازاونجایی‌که الان شما توی مرحلۀ تعیین حدودی هزینۀ اتاق فرار زدن هستید و ما باید برای شما یه بازۀ قیمتی تعیین کنیم، شاید بهتر باشه که رقم میانگین 70 میلیون تومان رو برای این آیتم بهتون اعلام کنیم.

تهیه و نصب دوربین برای ضبط فیلم [وسایل ارتباطی]

گیم‌پلی بازی‌های اتاق فرار جوریه که گیم‌مستر باید دائما از طریق دوربین‌ها و دستگاه‌های شنود با پلیرها در ارتباط باشه. اگه بخوایم خیلی دقیق بگیم مهم‌ترین ابزار مدیریت بازی در لحظه، دوربین و دستگاه‌های استراق‌سمع هست. گیم‌مستر باید بتونه توی اتاق کنترل از لحظۀ شروع تا لحظۀ پایان بازی، روند بازی رو کنترل و مدیریت کنه. اینکه الان بازیکن‌ها توی چه مرحله‌ای هستن؟ متوجه سرنخ‌های قرارداده‌شده توی اتاق برای حل معما، شدن یا نه؟ قوانین و مقررات رو حین بازی رعایت می‌کنن یا نه؟ رسیدن به جواب سوالاتی ازاین‌دست فقط با نصب دوربین و دستگاه شنود امکان‌پذیره. البته گفتنیه که در کنار این‌ها گیم مستر ابزارهای کمکی دیگه‌ای هم مثل بی‌سیم، برای برقراری ارتباط داره که اون هم توی همین گزینۀ وسایل ارتباطی لحاظ می‌شه. ازطرف‌دیگه طبق قانونِ تنظیم شده برای اسکیپ‌روم‌ها، نصب دوربین و ضبط فیلم‌های بازی الزامیه.

هزینۀ اجرای این مرحله هم به عوامل مختلفی بستگی داره. ازاونجایی‌که باید تمام اتاق‌ها دوربین داشته باشه، هر چی مپ بازی بزرگتر بوده یا اتاق و فضاهای بیشتری داشته باشه، هزینۀ تهیه و نصب دوربین و دستگاه شنود هم بیشتر می‌شه. بعضی اوقات بازی اسکیپ روم توی فضای باز (محیطی) اجرا می‌شه و طبیعتا توی این بازی‌ها باید تجهیزات ضدآب تهیه بشه که طبیعتا باعث افزایش هزینه‌ها می‌شه. به‌جز دوربین، برای ضبط فیلم به دستگاه DVR، حافظۀ ذخیره‌سازی اطلاعات (Hard/Ram)، کابل، رَک، داکت و مانیتور هم احتیاجه که باید سوای قیمتشون به هزینۀ نصب اون‌ها هم فکر کرد. برای کلیۀ این تجهیزات و دستمزد نصب و تست این‌ها می‌تونید رقم حدودی 30 میلیون تومان رو در نظر بگیرید.

محل و لوکیشن بازی

یکی از مهم‌ترین هزینه‌های ساخت و راه‌اندازی اتاق فرار، مخارج مربوط به خرید یا اجارۀ لوکیشن بازیه. برای زدن اسکیپ روم معمولا محل بازی رو اجاره می‌کنن تا اینکه بخوان هزینۀ زیاد خرید ملک رو متقبل بشن. ویژگی‌های مکان بازی خیلی توی میزان فروش آیندۀ اون بازی اهمیت داره و باید دقیق و حساب‌شده انجامش داد. ‌به‌طور مثال اگر شما بخواین بازیتون به‌صورت طبقاتی باشه طبیعتا باید به‌جای یه واحد یا سالن مسطح، یه ساختمون چند‌طبقه رو اجاره کنید. پُرواضحه که توی این شرایط باید کرایۀ بیشتری رو هم پرداخت کنید ولی ازطرف‌دیگه بازی‌های اتاق فرار طبقاتی هیجان و مخاطب بیشتری دارن. شما در واقع با این کار دارید برای افزایش فروش بازیتون سرما‌یه‌گذاری می‌کنید. حتما قبل از بستن قرارداد اجاره با صاحب‌ملک دربارۀ هدفتون از اجارۀ اون مکان صحبت کنید و در جریانش بگذارید که قراره مِلکش بشه لوکیشن اتاق فرار تا بعدا به مشکل برنخورید.

اینکه لوکیشن بازی شما توی مرکز شهر باشه یا حومۀ شهر، ارتباط مستقیمی با هزینه‌ای داره که باید بابت کرایۀ محل‌ بازی پرداخت کنید. ولی ازطرف‌دیگه باید به این مورد توجه داشته باشید، اسکیپ رومی که توی موقعیت مکانی مرکز شهر باشه، پلیرهای بیشتری رزروش می‌کنن تا اون بازی که توی حومۀ شهر قرار گرفته. برای انتخاب جای بازی اتاق فرار باید به میزان دسترسی، راحتی رفت‌و‌آمد و امکانات حمل‌و‌نقل عمومی مکان هم توجه کرد. یکی از کلیدی‌ترین نکات برای انتخاب مکان بازی، داشتن پارکینگه. محل پارک ماشین یکی از دغدغه‌های اصلی پلیرها موقع انتخاب بازیه و داشتن پارکینگ امتیاز درخور توجه‌ای برای مجموعۀ اسکیپ روم به ‌حساب میاد. نگفته پیداست که هرچه فضای بازی، بزرگ‌تر و اتاق‌هاش بیشتر باشه، دست طراح اتاق فرار برای افزایش جذابیت بازی، بازتره. تنوع اتاق و فضاهای بازی و بزرگی مپ از مواردیه که می‌تونه اون تجربه رو به کام پلیر شیرین‌تر و به‌یادموندنی‌تر کنه. زدن اتاق فرار توی مکان‌هایی مثل پاساژهای بزرگ، مراکز تفریحی یا تجاری و بازارهای مرکزی هم می‌تونه به فروش بالای اسکیپ روم کمک زیادی کنه.

نباید از این هم غافل شد که مپ بزرگ قابلیت پذیرش تیم‌هایی با تعداد نفرات بیشتر رو داره و همین افزایش تعداد پلیر مساویه با افزایش درآمد اون بازی. برای انتخاب مکان بازی حتما باید به این مورد هم توجه کرد که محل اجاره‌شده باید قابلیت پیاده‌سازی تعداد و نوع فضاهای مورد نیاز سناریو رو داشته باشه. مثلا اگه لوکیشن داستان یه جنگل تاریک، بیرون شَهره، قاعدتا نمی‌شه توی یه فضای 50‌متری با سقف کوتاه اون رو اجرا کرد. این بازی نیاز به مکانی حداقل 200‌متری با سقف بلند داره که بشه دکور و فضاسازی رو به بهترین شکل ‌ممکن از توش درآورد. گزینۀ دیگه‌ای که باید به اون فکر کنید اینه که می‌خواین بازیتون توی کدوم شهر باشه؟ طبیعیه که اجاره‌بها توی تهران و شهرهای بزرگ خیلی فرق داره با شهرهای کوچک!

اینکه بازیتون لابی (اتاق انتظار) یا همون اتاق پرزنت داشته باشه یا نه؟ متراژ اتاق کنترلتون (اتاق گیم مستر یا اتاق فرمان) چقدر باشه؟ لوکیشن بازی سرویس‌ بهداشتی داشته باشه یا نه؟ به اتاق گریم برای اکتورها نیاز دارید یا نه؟ فضای استراحت برای پرسنل [برای تایم‌های خالی بین سانس‌ها] تعبیه بشه یا نه؟ نوع تهویۀ فضا به چه‌صورتی باشه؟ و سوال‌های دیگه‌ای ازاین‌دست، همه ‌و ‌همه توی انتخاب لوکیشن باید در نظر گرفته بشه تا در نهایت بهترین گزینۀ مِلکی با متراژ مناسب دربیاد. ذکر ضرب‌المثل «هرچقدر پول بدی، آش می‌خوری» اینجا خالی از لطف نیست و می‌تونه قشنگ منظور رو برسونه. شاید به‌ظاهر بعضی از این موارد که گفته شد خرج بیشتری داشته باشه و توی مرحلۀ آغاز کار زیاد باب‌میلتون نباشه ولی این عوامل بعدا توی سطح رضایت پلیرها از بازی تاثیرگذاره. به‌تبَع این مورد، فروش بیشتر حاصل می‌شه و قطعا توی دراز‌مدت سودآوری بیشتری هم برای صاحب اون اتاق فرار داره.

برای نمونه اگر بخواین متراژ اتاق فرارتون معمولی [نه بزرگ، نه کوچک] باشه، درحدود 150 متر توی مرکز شهر تهران، باید اجاره‌بهای سالانه 300 میلیون تومان (بدون پول پیش) رو در نظر بگیرید.  

دستمزد پرسنل [تیم اجرایی اتاق فرار]

هرچقدر که تکنولوژی پیشرفت کنه و بشه که توی صنعت اتاق فرار ازش بهره برد ولی بازم نیازه که یه نیروی انسانی، به‌درستی اجرای روند کار، نظارت داشته باشه. ممکنه که بتونید چند تا از این وظایف رو مشترکا به یه نفر بسپارید که در این صورت توی هزینه‌هاتون صرفه‌جویی کردید. ازجمله افرادی که برای اجرای بازی اسکیپ روم بهشون نیازه، می‌‎شه افراد زیر رو نام برد:

• مدیر: وجود یه مدیر مدبر که بتونه به اجرای همۀ مراحل کاری اتاق فرار نظارت کنه، روی کیفیت و بی‌نقص بودن بازی تاثیر مثبت زیادی می‌گذاره. این فرد می‌تونه روی طراحی و اجرای دکور، طراحی معماها، شناخت باگ‌های بازی، انجام درست امور مالی، سنجش و استخدام تعداد پرسنل مورد نیاز، کیفیت کار پرسنل، مراحل تعمیر و بازسازی، امور تبلیغاتی، عملکرد پیج مربوطه در سوشال‌مدیا و… نظارت داشته باشه. توی اتاق فرارهای ایران معمولا این وظیفه به‌جهت صرفه‌جویی در هزینه‌ها، به گیم‌مستر واگذار می‌شه.
• گیم مستر: گیم‌مستر کسی هست که باید قبل از بازی پلیرها رو پرزنت کنه، توضیحات بازی و آشنایی با قفل‌ها رو برای بازیکن‌ها داشته باشه. ازجمله وظایف دیگۀ بازیگردان اینه که از طریق دوربین‌ها باید به اجرای درست روند بازی نظارت کنه، به پلیرها برای حل معماها هینت بده و مراقب باشه که کسی قوانین بازی رو زیر پا نگذاره. نقش گیم‌مستر توی بازی اون‌قدری پررنگه که می‌تونه کاری کنه، پلیرها از یه بازی متوسط بیشترین لذت رو ببرن یا برعکس، از یه بازی عالی، ناراضی بیرون بیان. توی استخدام گیم‌مستر باید حواستون باشه که اون فرد توانایی نظارت و کنترل بالایی داشته باشه. دقت بالا، حواس‌جمع بودن، داشتن مهارت ارتباطی زیاد و فن بیان خوب فاکتورهای با‌اهمیتیه که برای انتخاب بین گزینه‌های پیشنهادی به ‌کار میاد. همان‌طور که از اسم این پوزیشن شغلی مشخصه، گیم مستر مسئول اجرای درست بازی به حساب میاد.

• اکتور: وجود یه آیتم زنده توی بازی می‌تونه خیلی به زیاد شدن ترس، هیجان و انرژی جاری بین پلیرها کمک کنه. مهم‌ترین ویژگی اکتور، توانایی بازیگری‌ اونه؛ اکتور اتاق فرار باید بتونه به بهترین و باورپذیرترین شکل ممکن اکت‌هایی که براش در نظر گرفته شده رو اجرا کنه. بعضی از اتاق فرارها برای اینکه می‌خوان پلیر بیشترین لذت رو از اکت‌ها ببره، از دانشجوهای بازیگری استفاده می‌کنن که به‌طبع دستمزد بیشتری رو هم باید پرداخت کنن. فعالیت‌های بازیگر اتاق فرار می‌تونه یه اکت ترس ساده، نمایش کوتاه چند دقیقه‌ای حین بازی یا یه تئاتر تعاملی طولانی از ابتدا تا انتهای بازی باشه. حضور فرد سوم‌شخص یا همون بازیگر فقط مختص بازی‌های ژانر ترسناک نیست و توی تمام ژانرها و سبک‌های اتاق فرار دیده می‌شه. اینکه دقیق بازی چند تا اکتور لازم داره، باید توی مرحلۀ طراحی مشخص بشه. پُرواضحه که هرچقدر تعداد اکتورها بیشتر و کیفیت اکت‌ها بهتر باشه، خاطرۀ بازی برای بازیکن‌ها ماندگارتر می‌شه. توی انتخاب اکتورها باید به ژانر، تم و سناریوی اتاق فرار هم توجه بشه. مثلا اکتوری که می‌خواد تئاتر تعاملی یه بازی با ژانر کمدیه رو اجرا کنه باید ذاتا خوش‌مَشرب، شوخ‌طبع و بذله‌گو باشه. طبیعتا انتخاب یه فرد جدی، خشک و درون‌گرا برای این رُل اشتباهیه که باعث می‌شه کیفیت اکت به‌طور محسوسی کم بشه.
• گریمور: یکی از مواردی که باید به اون توجه بشه اینه که اکتورهای بازی باید گریم طبیعی داشته باشن یا نه ماسک بزنن؟ اگه جوابتون به این سوال «گریم» هست، باید سطح گریم رو مشخص کنید. اگه گریم خیلی سطحی و ساده باشه معمولا خود اکتورها می‌تونن از پس اون بربیان ولی اگه گریم حرفه‌ای و سنگین مد نظرتون باشه، باید به فکر یه گریمور کاربلد برای بازیتون باشید.
• تکنسین تعمیرات: پرواضحه که به مرور زمان وسایل و تجهیزات بازی، اجزای مختلف دکور، کابل‌های برق و سیم‌کشی‌ها و… استهلاک داشته باشن و نیاز به تعمیر و بازسازی پیدا کنن. حالا شما باید تصمیم بگیرید که می‌خواین برای این کار یه نیروی مجزا و ماهر رو در نظر بگیرید یا این وظیفه رو به یکی از پرسنلی واگذار کنید که پیش‌تر ذکر شد.

• نیرو خدماتی: نظافت مپ بازی، گردگیری ادوات نور و صدا، پذیرایی از پرسنل و بازیکن‌ها، شست‌وشو لباس بازی اکتورها و… همه ازجمله نیازهایی هست که شما رو به داشتن نیروی خدماتی (آبدارچی و نظافتچی) برای بازیتون نیازمند می‌کنه. معمولا مجموعه‌دارها برای این امور فرد خاصی را استخدام نمی‌کنن و این کارها رو بین نفرات دیگه تقسیم می‌کنن. در این شرایط می‌شه با تخصیص بخشی از حقوق در نظر گرفته شده برای مسئول این امور، به یک یا چند نفر از پرسنل، توی هزینه‌های اتاق فرار زدن صرفه‌جویی کرد.
• منشی: بعضی از اتاق‌ها برای برقراری تماس‌های هماهنگی‌ با پلیرها، ارتباط [محتوایی، مالی و…] با سایت‌های رزرو‌ بازی، رسیدگی به بعضی امور اداری و… یه نفر رو با پوزیشن شغلی منشی یا رابط در نظر می‌گیرن. البته بیشتر وقت‌ها انجام این کارها بر عهدۀ گیم‌مستر گذاشته می‌شه تا این‌جوری از رقم هزینه‌های اسکیپ روم کم بشه.

معمولا توی ایران اتاق فرارها تمام امورات خودشون رو با تعداد میانگین سه تا چهار نفر انجام می‌دن. بیشتر مجموعه‌دارها برای صرفه‌جویی توی هزینه‌ها با یه تقسیم‌بندی منطقی، روشن، دقیق و البته عادلانه برای وظایف کاری، اتاق فرارشون رو با همین تعداد اداره می‌کنن. برای این ردیف از هزینه‌ها می‌تونید رقمی حدود سالیانه 320 میلیون تومان رو برای محاسباتتون در نظر بگیرید.

 تولید محتوا، تبلیغات و بازاریابی

برای اینکه یه بازی اتاق فرار دیده و سانس‌هاش به‌طور کامل فروخته بشه، باید از نظر مارکتینگی همه‌جوره حمایتش کرد. تبلیغات وجوه مختلفی داره مثل بازاریابی آنلاین، آفلاین و حتی محیطی که با توجه به شرایط می‌شه بینشون دست به انتخاب زد. توی پلۀ اول باید براش تولید محتوای خوبی انجام بشه مثلا ساخت تیزر، طراحی پوستر، نوشتن متن معرفی و… براش صورت بگیره. اگه یه اسکیپ روم محتوای خوبی داشته باشه توی سایت‌های رزرو اتاق فرار (مثل EscapeZoom) می‌تونه نسبت به بازی‌های دیگه بیشتر به چشم بیاد و پیروزِ میدانِ رقابت بشه. توی پلۀ بعدی باید برای مطرح شدن بازی، تبلیغ بشه مثلا برای افزایش فروش توی سایت فروش و رزرو بازی اتاق فرار، فرم درخواست تبلیغ پُر بشه. راه دیگه‌ای که می‌شه امتحان کرد اینه که توی شبکه‌های اجتماعی (سوشال مدیا) مثل اینستاگرام برای بازی پیج زده بشه و ادمین حرفه‌ای براش وقت صرف کنه. حضور و تبلیغ توی سوشال مدیا با توجه به جامعۀ هدف تاثیر زیادی روی درآمدزایی اتاق فرار داره. شما می‌تونید برای این مرحله رقم میانگین 45 میلیون تومان رو برای یه سال در نظر بگیرید.

مالیات

بحث پرداخت مالیات، یکی از مخارج سالانۀ تمام مشاغل توی ایرانه. قطعا این «تمام مشاغل»، اتاق فرار رو هم شامل می‌شه و مجموعه‌دار باید یه ردیف هزینه‌ای با این عنوان رو برای بازیش در نظر بگیره. همان‌طور که قبلا هم گفته شد، داشتن مجوز فعالیت از وزارت ورزش و جوانان می‌تونه باعث بشه که اتاق فرار مد نظر از پرداخت مالیات معاف بشه. توی مبحث مالیات مکان بازی، متراژ، میزان تراکنش و خیلی عوامل دیگه دخیله ولی شما حدودا می‌تونید رقم سالانۀ 30 میلیون تومان رو برای این ردیف هزینه‌ای در نظر بگیرید.

قبوض مصرفی

یکی از هزینه‌های جاری اتاق فرار، قبوض مصرفی [آب، برق، گاز و تلفن] هست. اگه مکانی که برای بازی گرفته می‌شه، سند مسکونی داشته باشه قاعدتا بهای پرداختی برای کنتورهاش با تعرفۀ مسکونی محاسبه می‌شه. اگه مکان بازی سند تجاری یا اداری داشته باشه و از اون‌طرف بازی دارای مجوز هم باشه، رقم این قبض‌ها با تعرفۀ باشگاهی سنجیده می‌شه. طبیعتا رقم این قبض‌ها، رابطۀ مستقیمی با میزان مصرف دارن ولی در کل می‌شه رقم میانگین 4 میلیون تومان رو در سال براش لحاظ کرد.

بخش دوم: درآمد اتاق فرار

حالا می‌رسیم به مبحث شیرین میزان درآمد اتاق فرار! بعضی‌ها فکر می‌کنن که به‌محض زدن اتاق فرار می‌تونن سانس بفروشن و کسب درآمدشون رو شروع کنن. باید به این دسته افراد بگیم که سخت در اشتباه هستن! ساخت دکور و رسیدن به مرحلۀ افتتاح بازی خودش پروسه‌ای داره که حداقل یه ماه زمان می‌بره. حالا بعد از افتتاح بازی هم یه مدتی طول می‌کشه تا پلیرها با بازی آشنا بشن و اون‌هایی که بازی رو اومدن و خوششون اومده، اسم بازی رو با تبلیغ دهانی، مطرح کنن و جا بندازن. خیلی عوامل هستن که توی سطح درآمد اتاق فرار تاثیر دارن و باید توی این موارد حساب‌شده و دقیق پیش رفت.

توی ادامۀ این مطلب، مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار روی سطح درآمد اتاق فرار رو با هم برمی‌شمریم:

تعداد پلیرهای هر سانس

 تعداد پلیرهای بازی اسکیپ روم، توی میزان رقم دریافتی مستقیما دخیله. مجموعه‌دار باید حداقل و حداکثر تعداد بازیکن‌های هر سانس رو مشخص کنه. درسته که هرچقدر تعداد پلیرهای بازی بیشتر باشه به‌تبع اون تیکت بیشتری فروخته و پول بیشتری دریافت می‌شه ولی باید در نظر داشت که تعداد تیم‌های پنج‌نفره خیلی بیشتر از تیم‌های هفت‌نفره هست و اگه کمینه (حداقل) نفرات، عدد هفت تعیین بشه اون اتاق فرار تیم‌هایی با تعداد کمتر از این عدد رو از دست می‌ده. بعضی‌ها می‌گن ایراد نداره ما حداقل تعداد پلیر برای هر سانس رو عدد بالاتری می‌گذاریم و بعد اگه تیم پنج‌نفره اومد، به شرط پرداخت رقم تیکت باقی نفرات، بازی رو براشون ران می‌کنیم. باید محض اطلاع این افراد بگیم که به‌ندرت تیم‌هایی پیدا می‌شن که حاضر باشن رقم تیکت اضافی بقیه نفرات رو پرداخت کنن. پس همیشه دست‌بالا گرفتنِ حداقل تعداد پلیرها، مساوی کسب سود بیشتر نیست چون از اون‌طرف ممکنه که سانس‌دهی‌ بازی افت کنه. برای تصمیم‌گیری درست توی تعیین بیشینه (حداکثر) تعداد بازیکن‌ها هم باید به متراژ و گنجایش مپ بازی، توانایی گیم‌مستر برای پشتیبانی و اجرای بازی و… توجه بشه. اگه بخوایم برای تعداد پلیرهای بازی اتاق فرار یه عدد میانگین مشخص کنیم، باید بگیم که معمولا تیم‌هایی که برای انجام بازی میان، پنج‌نفره هستن.

تعداد و زمان سانس روزانه

تایم هر سانس یکی دیگه از عوامل تاثیرگذار روی سطح درآمد اتاق فراره. هرچی اسکیپ‌رومی بتونه سانس‌های بیشتری رو توی روز اجرا کنه، طبیعتا درآمد بیشتری هم به دست میاره. فقط باید به این مورد هم توجه داشت که یکی از چیزهایی که روی قیمت تیکت هر نفر تاثیر می‌گذاره، همین زمان بازیه. نمی‌شه که برای اجرای سانس‌های زیاد توی روز، زمان هر سانس رو به یه ساعت کاهش داد و از اون‌طرف رقمی از پلیر گرفت که عرفا برای بازی با تایم دو ساعت هست. به‌طور میانگین تایم هر سانس 90 دقیقه است و 30 دقیقه هم باید برای پرزنت و ریسِت بازی در نظر گرفت که جمعا زمان هر سانس بازی 2 ساعت می‌شه. ازطرف‌دیگه هم معمولا هر اتاق فرار می‌تونه توی روز تا 7 سانس رو برگزار کنه.

قیمت تیکت (مبلغ بلیط)

حالا باید سراغ یکی از اصلی‌ترین عوامل تعیین میزان درآمد اتاق فرار رفت و مبلغ هر تیکت بازی رو مشخص کرد. توی این مرحله هم [مثل مراحل قبلی] باید حساب‌شده پیش رفت که احتمال به مشکل برخوردن، تا حد ممکن کم بشه. ازجمله ایرادات کسانی که تازه به جرگۀ مجموعه‌دارها اضافه شدن اینه که توی این قضیه، سطحی‌نگر هستن. به این صورت که فکر می‌کنن هرچقدر رقم بلیت بازی رو بالاتر تعیین کنن، سود بیشتری نصیبشون می‌شه اما غافل از اینکه سخت در اشتباهن. افراد برای مشخص کردن قیمت هر تیکت از بازی باید به کیفیت و جذابیت بازی، گیرایی سناریو، دوری و نزدیکی لوکیشن بازی از مرکز شهر، درجه‌سختی، سطح دکور و فضاسازی، سطح استاندارد بازی‌های اتاق فرار همون شهر، زمان بازی، اندازۀ مپ، تعداد اکتورها و… توجه کنند. اگه رقم بلیط بازی دقیق و درست محاسبه نشه، قطعا اون اتاق فرار توی میدون رقابت با بقیه بازی‌ها شکست می‌خوره. توی این مرحله هم می‌تونیم برای برآورد اولیۀ مجموعه‌دار آینده‌ای که شما باشید، رقم میانگین 180 هزار تومان برای تیکت هر نفر رو اعلام کنیم. 

راه‌های افزایش درآمد اتاق فرار

شما می‌تونید برای زیاد شدن درآمد اتاق فرارتون، با تبلیغات هدفمند پلیرهای بیشتری رو جذب بازیتون کنید یا هر چند وقت یه‌ ‌بار، با آپدیت کردن و رفع نواقص بازی به بهتر و جذاب شدنش کمک کنید. یادتون نره که تبلیغات دهان‌به‌دهان موثرترین شیوۀ تبلیغ و بهترین راه برای تضمین موفقیت اقتصادی یه اسکیپ روم می‌تونه باشه. طبیعیه که درآمدزا بودن اتاق فرار هدف غایی افراد از تاسیس یه اسکیپ رومه، ولی این هدف نباید باعث کاهش کیفیت اتاق فرار بشه. افراد هرچقدر خرج ارتقای بازیشون کنن، ضرر که براشون نداره هیچ، توی درازمدت سود هم براشون داره؛ در واقع باید به این امر با دید سرمایه‌‍گذاری نگاه بشه. اتاق فرار از اون دسته از کارهاییه که به مرور زمان به ثمر می‌شینه و منفعتش آنی به دست نمیاد البته به شرطی که اون بازی تمام شرایط استاندارد بودن رو داشته باشه. اگه بازی اتاق فراری استاندارد نباشه، ممکنه که زود به درآمدزایی برسه ولی میزان این درآمد کم و کوتاه‌مدته و زود اکسپایر (Expire) می‌شه.

در ادامه برای اینکه بتونید هزینه‌ها و درآمد اتاق فرار آینده‌تون رو بهتر بسنجید، اطلاعات مالی چند تا اسکیپ روم رو توی شهرهای مختلف ایران براتون آوردیم. این‌جوری می‌تونید با دید بازتری دست به انتخاب بزنید. البته گفتنیه که مبنای زمانی رو برای سنجش هزینه‌ها و درآمد‌ها توی کل این مقاله، سال اول افتتاح بازی اتاق فرار و به واحد میلیون تومان در نظر گرفتیم.

همون‌طور که می‌بینید بیشتر اتاق فرارهای تازه‌تاسیس توی همون سال اول تونستن کل پولی رو که بابت راه‌اندازی اتاق فرارشون خرج کردن رو دربیارن و اصطلاحا نقطۀ سربه‌سر جبران سرمایه رو رد کنن. توی این شرایط که هزینۀ ثابت برگردوننده می‌شه، سال‌های بعدی بازی اتاق فرار [بعد از کسر هزینه‌های جاری] برای مجموعه‌دار سود خالص به حساب میاد.

این هم در نظر داشته باشید که ممکنه اتاق فراری که هزینۀ زیادی برای راه‌اندازیش شده، طول بکشه تا به چشم پلیرها بیاد و تعداد بازیکن‌ها و سانس‌هاش زیاد بشه. در نتیجۀ همۀ این‌ها، این اسکیپ روم زمان بیشتری رو تا بازگشت سرمایه طی می‌کنه. ازطرف‌دیگه این اتاق فرار وقتی که دیده بشه نمودار سانس‌دهیش با شیب زیاد صعودی می‌شه و جبران سانس‌های خالی ابتدای افتتاحش رو درمیاره.

حالا که تا اینجای مقاله همراه بودید و در خصوص مخارج و درامد اتاق فرار اطلاعات کسب کردید، پیشنهاد می‌کنیم آموزش ساخت و طراحی معماهای اتاق فرار رو از لینک زیر بخونید:

راهنمای 0 تا 100 راه اندازی و ساخت اتاق فرار (قسمت اول)

جمع‌بندی

بعضی شغل‌ها هستن که توی کشور ما تازه متولد شدن و این جدید و بکر بودنشون از یه جهاتی خوبه و از یه جهات دیگه بد. خوبی مشاغل تازه‌ای مثل اتاق فرار اینه که چون تعداد افراد فعال توی این وادی کم‌اند، پس امکان مانور بیشتری توش هست. ازطرف‌دیگه این صنعت جدید محسوب می‌شه و هنوز عموم مردم اطلاعات و جزئیات زیادی ازش ندارن. در نتیجه باید برای ورود به این وادی با افراد باتجربه توی این زمینه [مثل گیم دیزاینر] مشورت کرد. اگه برای شروع کار توی این عرصه سهل‌انگاری بشه، قطعا اون اتاق فرار به استانداردهای موجود نمی‌رسه و پرطرف‌دار و پرفروش نمی‌شه. قاعدتا زدن اتاق فرار یه سری هزینه‌های ثابت و جاری داره که باید پیش از آغاز، دقیق اون‌ها رو سنجید و با درآمد آیندۀ اتاق فرار مقایسه کرد.

توی این مقاله تلاش شد تا تمام نکات مربوط به ساخت و راه‌اندازی اتاق فرار براتون تشریح و ابهام‌زدایی بشه. همچنین شما در جریان ریزهزینه‌های تاسیس یه اسکیپ روم جدید قرار گرفتید و فهمیدید که چه عواملی روی کسب درآمد بیشتر از اتاق فرار تاثیرگذاره. البته گفتنیه که مقدار هزینه‌هایی که برای اتاق فرار آیندتون می‌خواین انجام بدید خیلی به سطح توقعاتتون بستگی داره. بعضی‌ها هستن که شخصیت کمال‌گرا دارن و می‌خوان اتاق فرارشون از همه نظر کامل، بی‌نقص و سرآمد باشه. بعضی‌ها ولی برعکس فقط می‌خوان یه اتاق فرار معمولی داشته باشن و اون‌قدرها هم روی جزئیات حساس نیستن. پُرواضحه که هزینه‌هایی که این دو نفر می‌کنند، یکی و برابر نیست. البته بعضی از مجموعه‌دارها هم بودن که با نوآوری و ابتکارشون تونستن خیلی از هزینه‌ها رو دور بزنن و از این طریق سود بیشتری به دست بیارن.

اگه بازی اتاق فراری که می‌خواین توی آینده بزنید از همه نظر استاندارد باشه، مطمئن باشید که توی همون سال اول تمام هزینه‌هایی که برای بازیتون انجام دادید رو به جیبتون برمی‌گردونه. چیزی که غالبا مشاهده می‌شه اینه که خیلی از بازی‌ها توی سال اول راه‌اندازی، این مرحله رو هم رد می‌کنن و به سوددهی می‌رسن. آخرین گام تاسیس یه اتاق فرار اینه که برای فروش تی‌کت‌، بازی رو توی سایت‌های معرفی و رزرو اتاق فرار مثل اسکیپ زوم (EscapeZoom) قرار بدید. فکر نمی‌کنید دیگه وقت اون رسیده که جای خالیتون رو بین مجموعه‌داران اتاق فرار پُر کنید؟!